Men gan là gì?
Men gan là một hệ thống enzyme trong gan, bao gồm các loại như AST, ALT, GGT… Các enzyme này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ gan thực hiện các chức năng lọc bỏ độc tố, đồng thời tham gia vào quá trình tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng như lipid, glucid và protein.
Vai trò của men gan
Gan là cơ quan giữ vai trò trung tâm trong quá trình chuyển hóa dinh dưỡng và đào thải độc tố. Sau khi cơ thể hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn, gan sẽ tiếp nhận, thanh lọc, chuyển hóa thành các dưỡng chất phù hợp cho cơ thể sử dụng. Đồng thời, gan cũng đảm nhận nhiệm vụ loại bỏ những chất độc hại ra khỏi cơ thể.
Tuy nhiên, khi cơ thể gặp vấn đề hoặc bị rối loạn, gan thường là cơ quan chịu ảnh hưởng đầu tiên và nặng nề nhất. Điều này thể hiện rõ qua việc chỉ số men gan tăng cao bất thường.
Ý nghĩa của chỉ số men gan
Xét nghiệm men gan là một phương pháp quan trọng giúp đánh giá mức độ tổn thương của gan cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nếu chỉ số men gan tăng cao, đó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý liên quan đến gan, như viêm gan, gan nhiễm mỡ, hoặc các tổn thương do độc tố.
Phát hiện sớm tình trạng men gan tăng cao sẽ giúp quá trình điều trị trở nên hiệu quả hơn. Ngược lại, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, các bệnh lý về gan có thể tiến triển nặng hơn, làm giảm hiệu quả điều trị và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Chăm sóc và duy trì sức khỏe gan thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, và thăm khám định kỳ sẽ giúp bảo vệ gan và phát hiện sớm các vấn đề về men gan.
Chỉ số men gan bình thường là bao nhiêu?
Chỉ số men gan bình thường là bao nhiêu?
Sau khi được chỉ định xét nghiệm chức năng gan (chỉ số về men gan), người bệnh sẽ được kết luận về tình trạng gan hiện tại.
Chỉ số men gan được cho là bình thường khi không vượt quá mức giới hạn cho phép. Có 4 chỉ số men gan thông dụng được các bác sĩ chỉ định là ALT, AST, GGT, LDH, được phân chia theo giới tính và độ tuổi nên độ chính xác hầu như là tuyệt đối. Chỉ số được cho là bình thường cụ thể như sau:
Chỉ số ALT (hay còn gọi là GPT) giới hạn bình thường từ 5-37 UI/l
Chỉ số AST (hay còn gọi là GOT) giới hạn bình thường từ 5-40 UI/l
Chỉ số GGT giới hạn bình thường là 5-60 UI/l
Chỉ số ALP giới hạn bình thường từ 35-115 UI/l
Trong một số trường hợp, các chỉ số xét nghiệm về chức năng gan trên như ALT, AST có thể tăng hơn so với mức bình thường, nhưng không quá cao (gấp 2,3 lần) thì vẫn được cho là bình thường. Chỉ số GGT nếu cao hơn 1-2 mức thì cũng không ảnh hưởng đến chức năng gan và người bệnh cũng không quá lo ngại đến sức khỏe.
Chỉ số men gan tăng là bao nhiêu?
Ngược lại với chỉ số men gan bình thường ở trên sẽ là chỉ số men gan tăng hay còn gọi là men gan cao. Chỉ số men gan cao tăng cao khi tăng gấp 1-2 lần là ở mức độ nhẹ, từ 2-5 lần là mức độ trung bình và tăng cao khi gấp 5-10 lần, cụ thể như sau:
Men gan cao thường rất dễ dẫn đến tình trạng xơ gan, đặc biệt với những người có thể trạng yếu, sức đề kháng kém có thể dẫn đến các bệnh nặng hơn như viêm gan, ung thư gan. Vì vậy nếu được chẩn đoán men gan tăng cao thì người bệnh nên thật cẩn trọng cũng như thăm khám, tư vấn, điều trị kịp thời, không để tình trạng bệnh nặng thêm.
Xét nghiệm GGT đánh giá chỉ số men gan
Chỉ số GGT là gì?
Chỉ số men gan GGT viết tắt của Gamma Glutamyl transferase là 1 trong 3 chỉ số men gan đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán tình trạng ứ mật ở gan. Chỉ số này tăng cao là biểu hiện của những bệnh lý gan như viêm gan mãn, tổn thương gan do rượu, viêm gan virus hay nghiêm trọng hơn là ung thư gan.
Trường hợp chỉ định xét nghiệm GGT
Thông thường xét nghiệm GGT được chỉ định cho người bệnh trong những trường hợp sau:
Người sử dụng quá nhiều bia rượu, chất kích thích, đồ uống chứa cồn, nghiện thuốc lá được chỉ định xét nghiệm GGT để đánh giá mức độ tổn thương của gan.
Người có những triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, chướng bụng, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, da nổi mẩn ngứa, dưới da có nổi mạch máu như mạng nhện.
Người sử dụng quá nhiều các loại thuốc điều trị.
Người có tiền sử các bệnh liên quan đến gan, men gan. Người muốn tầm soát ung thư gan.
Kết quả xét nghiệm chỉ số GGT
Người bệnh lấy mẫu bệnh phẩm và làm xét nghiệm trong khoảng 1 tiếng sẽ có kết quả về chỉ số GGT. Nếu chỉ số GGT nằm trong giới hạn từ 5-60UI/L, tức là chỉ số 60UI/L hoặc tặng nhẹ hơn 1, 2 mức thì được coi là bình thường. Tuy nhiên chỉ số ở nam và nữ có sự khác biệt.
Đối với nam giới: từ 7-32 UI/L
Đối với nữ giới: từ 11-50 UI/L
Tình trạng bệnh nhẹ hay nặng sẽ được chẩn đoán tùy thuộc vào mức tăng của chỉ số này, cụ thể như sau:
Mức độ nhẹ: GGT tăng hơn mức giới hạn từ 1-2 lần.
Mức độ trung bình: GGT tăng hơn mức giới hạn từ 2-5 lần.
Mức độ nặng: GGT tăng cao hơn mức giới hạn từ 5 lần trở lên.
Đặc biệt rất nghiêm trọng nếu chỉ số GGT tăng tới 5000UI/L có nghĩa người bệnh đã mắc bệnh gan mật cấp hoặc ung thư gan.
Tiếng Việt 
English
20/05/2025 15:24
