Hen phế quản là một bệnh lý mãn tính thường gặp ở trẻ em, đặc biệt trong những năm đầu đời. Theo thống kê, tỷ lệ trẻ mắc hen ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng sống và quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và kiểm soát tốt, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả, hạn chế tối đa các cơn hen tái phát.
1. Hen phế quản ở trẻ em là gì?
Hen phế quản (hay còn gọi là hen suyễn) là một bệnh viêm mạn tính của đường hô hấp, gây co thắt phế quản, tăng tiết dịch nhầy, làm hẹp đường thở. Tình trạng này khiến trẻ bị khó thở, ho, khò khè, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi thay đổi thời tiết.
Ở trẻ em, hệ hô hấp còn non yếu nên dễ bị kích thích và phản ứng quá mức với các yếu tố bên ngoài, dẫn đến cơn hen. Bệnh có thể tái đi tái lại nhiều lần, nếu không được điều trị và kiểm soát đúng cách sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Theo BSCKI Hà Tố Như – Chuyên khoa Tai mũi họng – Bệnh viện Đa khoa An Việt, có nhiều yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc hen phế quản ở trẻ, bao gồm:
Yếu tố di truyền: Trẻ có cha mẹ hoặc người thân bị hen, viêm mũi dị ứng, chàm… thì nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Môi trường ô nhiễm: Khói bụi, khói thuốc, nấm mốc, phấn hoa, lông động vật là những tác nhân gây kích ứng đường hô hấp.
Nhiễm trùng hô hấp: Trẻ thường xuyên bị viêm mũi, viêm phế quản, viêm phổi cũng dễ bị hen.
Thời tiết thay đổi: Trẻ dễ lên cơn hen khi trời lạnh, hanh khô hoặc giao mùa.
Chế độ ăn uống: Một số thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, trứng, sữa… cũng có thể là nguyên nhân khởi phát cơn hen.
3. Dấu hiệu nhận biết hen phế quản ở trẻ
Phát hiện sớm hen phế quản giúp kiểm soát bệnh tốt hơn. Phụ huynh nên chú ý các dấu hiệu sau:
Ho kéo dài, đặc biệt về đêm hoặc sáng sớm.
Thở khò khè, có tiếng rít khi thở ra.
Khó thở, nặng ngực, trẻ thở nhanh hoặc rút lõm ngực.
Thường xuyên mệt mỏi, giảm vận động.
Có tiền sử bị viêm hô hấp tái phát nhiều lần hoặc có yếu tố dị ứng.
Việt Nam có tỷ lệ trẻ em mắc hen phế quản thuộc top cao nhất châu Á. Ảnh minh họa4. Cách kiểm soát bệnh hen phế quản ở trẻ
Việc kiểm soát hen phế quản không chỉ dựa vào thuốc mà còn cần một chiến lược toàn diện, bao gồm:
4.1. Tuân thủ điều trị theo phác đồ của bác sĩ
Thuốc kiểm soát: Nhóm thuốc điều trị lâu dài giúp kiểm soát viêm và ngăn ngừa cơn hen.
Thuốc cắt cơn: Sử dụng khi có triệu chứng hen cấp, giúp giãn phế quản nhanh.
Không tự ý ngừng thuốc khi thấy trẻ đỡ bệnh, tránh để bệnh bùng phát mạnh hơn.
4.2. Tránh các yếu tố kích thích
Không cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, lông thú nuôi, nấm mốc.
Tránh dùng các loại nước xả vải, nước hoa hoặc chất tẩy rửa có mùi mạnh.
Đảm bảo nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ, hút bụi thường xuyên.
4.3. Chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học
Bổ sung rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3 giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Cho trẻ uống đủ nước, tránh đồ lạnh, thực phẩm dễ gây dị ứng.
Cho trẻ vận động nhẹ nhàng, tránh gắng sức quá mức.
4.4. Theo dõi và tái khám định kỳ
Kiểm tra chức năng hô hấp định kỳ.
Ghi nhận các cơn hen, mức độ và tần suất để bác sĩ điều chỉnh thuốc phù hợp.
5. Phòng ngừa cơn hen tái phát như thế nào?
Theo BSCKI Hà Tố Như cách tốt nhất để phòng cơn hen là duy trì kiểm soát bệnh liên tục và tránh các tác nhân gây khởi phát. Bác sĩ chia sẻ: “Phụ huynh nên xem hen phế quản như một bệnh lý mạn tính cần theo dõi dài hạn. Việc bỏ thuốc hoặc không tái khám đúng lịch sẽ làm mất hiệu quả kiểm soát, khiến cơn hen dễ tái phát và nặng hơn. Quan trọng hơn là cần giáo dục trẻ và gia đình nhận biết sớm dấu hiệu cơn hen để xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.”
Ngoài ra, tiêm phòng cúm, tiêm vaccine phế cầu cho trẻ cũng là cách hiệu quả để phòng bệnh nhiễm khuẩn hô hấp – một trong những nguyên nhân khởi phát cơn hen.
6. Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?
Trong các trường hợp sau, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám hoặc nhập viện ngay lập tức:
Trẻ khó thở, tím tái, môi và đầu ngón tay xanh.
Thở rít to, không nói được thành câu, ngủ không yên vì khó thở.
Không đáp ứng với thuốc cắt cơn thông thường.
Đây là những dấu hiệu cơn hen nặng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
🏥 Hen phế quản ở trẻ em không còn là nỗi lo nếu được phát hiện sớm và kiểm soát đúng cách.
🏥 Phụ huynh hãy trang bị kiến thức cần thiết, tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ và tạo cho trẻ môi trường sống trong lành, an toàn. Việc này không chỉ giúp trẻ hạn chế cơn hen tái phát mà còn phát triển khỏe mạnh như bao trẻ khác.
🏥 Nếu bạn nghi ngờ con mình có triệu chứng hen phế quản hoặc đã được chẩn đoán, đừng ngần ngại đưa bé đến thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa An Việt – nơi có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, luôn sẵn sàng đồng hành cùng phụ huynh trong hành trình chăm sóc sức khỏe cho trẻ.
——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Số 1E Trường Chinh, Phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 28 38 – 0967 33 96 33
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
30/11/2025 23:08
