Trong cuộc sống hiện đại, căng thẳng, chế độ ăn uống thất thường và thói quen sinh hoạt không điều độ là những yếu tố khiến nhiều người gặp phải các vấn đề về tiêu hóa. Một trong những căn bệnh phổ biến nhưng ít người thẳng thắn chia sẻ là hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome). Đây là một rối loạn chức năng đường tiêu hóa mạn tính, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống, dù không gây tổn thương thực thể nghiêm trọng.
1. Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn chức năng ở đại tràng, khiến người bệnh thường xuyên gặp phải các triệu chứng như:
• Đau bụng, quặn bụng, đầy hơi
• Rối loạn đại tiện: tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai
• Cảm giác không thoải mái sau khi ăn hoặc khi đi ngoài
Điểm đặc biệt là khi thực hiện các xét nghiệm như nội soi, siêu âm hay xét nghiệm phân thì không phát hiện được tổn thương rõ ràng nào. Đây là lý do khiến IBS được xếp vào nhóm bệnh “khó nói” và thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường.
2. Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích
Cho đến nay, y học chưa xác định rõ nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
– Căng thẳng, lo âu kéo dài: Stress tác động lên hệ thần kinh trung ương và ảnh hưởng đến chức năng ruột.
– Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn quá nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, chất kích thích như cà phê, rượu bia, hoặc thiếu chất xơ.
– Rối loạn nhu động ruột: Ruột co bóp quá nhanh hoặc quá chậm khiến quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng.
– Rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Sự mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và có hại trong ruột.
– Yếu tố di truyền và tiền sử bệnh lý đường ruột.
3. Các dạng hội chứng ruột kích thích thường gặp
Hội chứng ruột kích thích được chia thành 3 dạng chính:
3.1. IBS-D (Tiêu chảy là chủ yếu): Người bệnh thường xuyên bị tiêu chảy, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi căng thẳng.
3.2. IBS-C (Táo bón là chủ yếu): Đại tiện khó khăn, phân khô, cứng, cảm giác đi không hết phân.
3.3. IBS-M (Xen kẽ cả tiêu chảy và táo bón): Rối loạn đại tiện thay đổi thất thường.
Việc phân biệt các thể bệnh giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp hơn với từng trường hợp.
Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích rất đa dạng và gây nhiều khó khăn cho người bệnh. Ảnh minh họa.4. Tại sao IBS là “căn bệnh khó nói”?
Dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng IBS lại ảnh hưởng lớn đến đời sống cá nhân và xã hội:
– Người bệnh thường xuyên cảm thấy xấu hổ, ngại chia sẻ vì bệnh liên quan đến tiêu hóa và đại tiện.
– Triệu chứng tái đi tái lại khiến tâm lý người bệnh bất ổn, lo lắng, dễ rơi vào trạng thái trầm cảm nhẹ.
– Khó khăn trong công việc, học tập do ảnh hưởng bởi cơn đau bụng bất chợt hay tình trạng phải vào nhà vệ sinh liên tục.
– Nhiều người bệnh tự mua thuốc hoặc áp dụng mẹo dân gian mà không đi khám, dẫn đến tình trạng kéo dài và phức tạp hơn.
5. Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?
IBS không gây tổn thương lâu dài cho ruột, không dẫn đến ung thư hay tử vong. Tuy nhiên, nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, bệnh có thể gây nhiều hệ lụy:
Suy nhược cơ thể do ăn uống kém, hấp thu dinh dưỡng kém
Rối loạn giấc ngủ, mất tập trung
Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần
Làm suy giảm chất lượng cuộc sống
Vì vậy, dù không nguy hiểm trực tiếp, nhưng IBS vẫn cần được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
6. Lời khuyên từ bác sĩ để kiểm soát hội chứng ruột kích thích
6.1.Đi khám chuyên khoa tiêu hóa
Nếu bạn có triệu chứng kéo dài hơn 3 tháng như đầy bụng, đau bụng, thay đổi thói quen đại tiện, hãy đi khám sớm. Bác sĩ sẽ loại trừ các bệnh lý khác và xác định có phải IBS không.
6.2.Thay đổi chế độ ăn uống
Tránh các thực phẩm dễ gây kích thích như: cà phê, rượu, bia, thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh.
Hạn chế lactose (sữa và các chế phẩm từ sữa) nếu có dấu hiệu không dung nạp.
Tăng cường chất xơ từ rau củ quả, đặc biệt là loại hòa tan như yến mạch, chuối chín, bí đỏ…
Uống đủ nước, từ 1.5–2 lít mỗi ngày.
Ăn đúng giờ, nhai kỹ, tránh ăn quá no.
Đối với những người mắc phải hội chứng ruột kích thích, việc bổ sung chất xơ từ rau củ quả là một phần quan trọng trong chế độ ăn hàng ngày.6.3.Giảm stress
Stress là “kẻ thù” số một của IBS. Vì vậy, hãy:
Duy trì giấc ngủ đều đặn
Tập thể dục thường xuyên: yoga, đi bộ, thiền giúp ổn định tâm lý
Tránh làm việc quá sức, dành thời gian nghỉ ngơi
6.4.Không tự ý dùng thuốc
Thuốc chống co thắt, thuốc chống tiêu chảy hay nhuận tràng chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ. Việc dùng thuốc bừa bãi có thể khiến tình trạng bệnh trầm trọng hơn.
6.5.Theo dõi triệu chứng bằng nhật ký
Việc ghi lại những gì bạn ăn và cảm giác sau đó sẽ giúp nhận diện được các loại thực phẩm gây kích ứng, từ đó dễ dàng điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng đường tiêu hóa mạn tính, dễ gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là trong xã hội hiện đại Dù không gây tổn thương thực thể hay nguy hiểm đến tính mạng, nhưng IBS ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát đúng cách. Điều quan trọng là người bệnh không nên giấu bệnh hay xem nhẹ triệu chứng. Chia sẻ với bác sĩ, điều chỉnh lối sống và duy trì tâm lý tích cực là chìa khóa để sống khỏe với hội chứng ruột kích thích. 
Nếu bạn đang gặp những dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích, đừng ngần ngại gọi đến tổng đài Bệnh viện An Việt để được tư vấn và thăm khám kịp thời.Bệnh viện An Việt tọa lạc tại 1E Trường Chinh, Tương Mai, Hà Nội là bệnh viện Đa khoa tư nhân có chất lượng khám chữa bệnh top đầu thủ đô hiện nay. Bệnh viện An Việt quy tụ đội ngũ các Giáo sư, PGS.Tiến sĩ, bác sĩ nhiều kinh nghiệm và chuyên môn như: GS Lê Đức Hinh, PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An, PGS.TS Đoàn Hồng Hoa, Tiến sĩ Lê Minh Châu, Tiến sĩ Nguyễn Kim Sơn, TS Lê Phong, Bác sĩ CKII Phạm Mạnh Thân, Bác sĩ CKI Bùi Ngọc Lâm, Ths. Bác sĩ Mai Văn Sâm, Ths. BSCKII Ly Rina, Ths. Bác sĩ Đỗ Đình Khải … Bệnh viện Đa khoa An Việt với cơ sở vật chất khang trang, thiết bị y tế hiện đại, đồng bộ được đầu tư từ các nước Mỹ, Nhật Bản, Đức… Bệnh viện An Việt – Đồng hành cùng sức khỏe của bạn! ——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Số 1E Trường Chinh, Phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 28 38 – 0967 33 96 33
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
23/07/2025 14:51
