Khô khớp gối do nguyên nhân gì, cách điều trị và giải pháp phòng ngừa

11/11/2024 10:52

Khô khớp gối là gì?

Khô khớp gối là thuật ngữ miêu tả tình trạng giảm dịch khớp tại đầu gối. Dịch khớp đóng vai trò là chất nhờn bôi trơn, giúp duy trì chuyển động nhịp nhàng giữa các xương. Ngoài ra, dịch khớp cũng giúp bảo vệ và nuôi dưỡng sụn khớp. Tình trạng giảm tiết dịch khớp gối xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Khô dịch khớp gối làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, các vận động cần co duỗi khớp gối. Kéo dài, tình trạng này sẽ tiến triển thành các bệnh lý xương khớp khác, khó điều trị hơn. Trong thời gian đầu, khô khớp gối chỉ gây ra những tiếng lục cục khi cử động khớp. Về sau các triệu chứng nặng hơn xuất hiện, gây giảm tầm vận động, thậm chí bất động khớp.

Khớp gối là một trong những khớp lớn và quan trọng, thực hiện hầu hết các hoạt động sinh hoạt như đi lại, đứng, co duỗi, nhảy… Đồng thời, khớp gối chịu trách nhiệm nâng đỡ tải trọng cơ thể. Vì vậy, các tổn thương tại khớp gối như khô khớp ít nhiều sẽ gây bất tiện kể cả khi người bệnh chỉ đứng.

Nguyên nhân gây khô khớp gối

- Lão hóa và thoái hóa khớp

Khô khớp gối là tình trạng phổ biến khi tuổi tác tăng cao. Lúc này, chức năng khớp suy giảm, đặc biệt ở các khớp lớn như khớp gối. Sự suy giảm của bao khớp khiến việc sản xuất dịch bôi trơn trở nên kém hiệu quả, làm khớp khô và ảnh hưởng đến vận động. Thoái hóa khớp gối còn khiến sụn và các mô xung quanh tổn thương, giảm lượng dịch hoạt bôi trơn, gây đau và viêm.

- Chấn thương và tai nạn

Các chấn thương ở gối, đặc biệt trong tai nạn, có thể tổn thương sụn và mô mềm, gây viêm cấp tính và hạn chế vận động. Khi khớp chịu lực quá lớn, cấu trúc khớp có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến khô khớp. Tình trạng này sẽ giảm khi chấn thương được điều trị đúng cách.

- Viêm khớp và các bệnh lý liên quan

Một số bệnh lý như viêm bao hoạt dịch, viêm khớp nhiễm khuẩn có thể gây khô khớp gối. Những triệu chứng thường kèm theo gồm giảm vận động, sưng đỏ và đau nhức tại khớp gối.

- Béo phì

Cân nặng tăng cao gây áp lực lớn lên khớp gối, làm suy giảm khả năng chịu đựng của sụn khớp và làm giảm sản xuất dịch nhờn, dẫn đến khô khớp. Béo phì cũng là một yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh cơ xương khớp khác.

- Yếu tố di truyền

Khô khớp gối không di truyền, nhưng viêm khớp có thể là một yếu tố di truyền. Nếu gia đình có người mắc bệnh viêm xương khớp, nguy cơ mắc khô khớp gối sẽ tăng.

- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, và ít vận động đều gây tác động tiêu cực đến sức khỏe khớp, tăng nguy cơ khô khớp và các bệnh lý khác.

Triệu chứng của khô khớp gối

Đau nhức vùng gối

Cảm giác đau nhức xuất hiện do thiếu chất nhờn bôi trơn khớp, làm tăng ma sát giữa các đầu xương khi di chuyển.

Cứng khớp và giảm vận động

Khớp gối cứng lại, đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau thời gian ngồi lâu. Cảm giác này có thể giảm khi xoa bóp nhẹ nhàng và di chuyển.

Tiếng kêu khi di chuyển khớp

Khi co duỗi khớp gối, có thể nghe thấy tiếng lạo xạo, ban đầu không đau nhưng sẽ gây đau nhức khi khớp tổn thương tiến triển.

Sưng tấy và viêm

Khớp gối sưng đau và nóng lên, biểu hiện của viêm khớp khi bệnh trở nặng.

Điều trị khô khớp gối như thế nào?

Thuốc giảm đau và chống viêm

Các loại thuốc này giúp giảm đau nhanh chóng, nhưng cần tuân thủ liều dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

Vật lý trị liệu

Bao gồm các bài tập nhằm phục hồi chức năng khớp, giúp khớp gối hoạt động linh hoạt hơn.

Tiêm hyaluronic acid vào khớp

Hyaluronic acid giúp bổ sung dịch nhờn, tăng độ bôi trơn cho khớp, cải thiện triệu chứng khô khớp.

Phẫu thuật (trong trường hợp cần thiết)

Phẫu thuật chỉ áp dụng khi tình trạng khô khớp gây tổn thương nghiêm trọng, không thể hồi phục bằng các phương pháp khác. Bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phù hợp dựa trên tình trạng cụ thể.

Chăm sóc khớp gối đúng cách và duy trì lối sống lành mạnh là chìa khóa để ngăn ngừa và giảm thiểu tình trạng khô khớp gối, giúp bạn duy trì sức khỏe xương khớp bền bỉ.

Các biện pháp phòng ngừa khô khớp gối

Duy trì cân nặng hợp lý

Béo phì là một trong những bệnh lý nguyên phát của nhiều vấn đề cơ xương khớp, đặc biệt là khớp gối. Duy trì cân nặng hợp lý bằng việc duy trì chế độ ăn lành mạnh, thói quen sống khoa học và tập thể dục từ 2 -3 ngày/ tuần. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn bệnh lý thừa cân béo phì, mà còn giúp xương khớp được linh hoạt hơn.

Tập thể dục đều đặn và phù hợp

Bạn nên tập xen kẽ các bài tập kháng lực giúp cơ bắp được săn chắc, khỏe mạnh hơn. Cùng với đó là những bài tập sức bền như chạy bộ, bơi lội, đạp xe… Cần lưu ý, nên tập với cường độ vừa phải. Tốt nhất, hãy quan sát biểu hiện của cơ thể, nếu có bất cứ dấu hiệu của tập quá sức, vượt ngưỡng chịu đựng, cần dừng lại để tránh các tai nạn, chấn thương thể thao có thể xảy ra.

Thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh cho gối

Các bài tập tăng cường sức mạnh cho khớp gối phổ biến:

Bài tập squat. Tùy vào thể lực mỗi người, bạn có thể squat bằng trọng lượng cơ thể hoặc squat với tạ vừa phải.

Các nhóm bài tập tập trung vào cơ tứ đầu đùi hỗ trợ tăng cường sức mạnh khớp gối, và phòng ngừa thoái hóa khớp gối.

Bài tập giãn cơ gân khoeo.

Bài tập giãn bắp chân.

Bài tập giãn cơ mông.

Tránh các hoạt động gây áp lực lên khớp gối

Áp lực lớn lên khớp gối là nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp, và một trong những dấu hiệu đầu tiên là khô khớp gối. Người bệnh nên hạn chế đứng quá lâu, tì đè khớp gối trong thời gian dài. Đặc biệt, khi chơi các môn thể thao dùng nhiều sức mạnh thân dưới và có tính đối kháng, không nên chơi quá sức chịu đựng của cơ thể, và cần phải có các dụng cụ bảo vệ khớp gối kèm theo.

Duy trì chế độ ăn uống khoa học

Chế độ ăn khoa học tốt cho cơ xương khớp cần theo các nguyên tắc dinh dưỡng sau:

Cân bằng các nhóm chất đạm, tinh bột và chất béo tốt.

Ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin D, canxi. Người chơi thể thao nên ăn chuối hoặc thực phẩm giàu kali, magie sau mỗi lần chơi thể thao để thúc đẩy phục hồi cơ bắp, xương khớp.

Hạn chế uống rượu bia.

Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ.

Uống đủ nước.