Thời tiết nắng nóng là điều kiện thuận lợi dẫn đến đột quỵ, đặc biệt là các đối tượng có tiền sử bị tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao. Đột quỵ mùa nắng nóng hoàn toàn có thể phòng ngừa và sơ cứu kịp thời nếu được phát hiện sớm.
Đột quỵ do nắng oi, nóng là tình trạng tăng thân nhiệt gây đáp ứng viêm hệ thống dẫn tới tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể, trong đó tổn thương thần kinh là nổi bật. Đó là các rối loạn về thần kinh trung ương như run cơ, co giật và có thể hôn mê.
Yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ do nắng
Trẻ em và người già là những đối tượng dễ bị đột quỵ khi thời tiết nắng oi nóng. Hoặc một số người có đáp ứng kém hay kém thích nghi với nhiệt độ cao.
Phải làm việc hoặc tập luyện quá lâu ở môi trường nắng nóng.
Tiếp xúc đột ngột với môi trường nắng nóng, thiếu các trang bị bảo hộ ngăn ngừa nắng.
Thời tiết khắc nghiệt khiến nhiều người cao tuổi dễ bị đột quỵ.
Người đang sử dụng một số thuốc như thuốc lợi tiểu gây mất nước, điện giải, các thuốc chẹn beta giao cảm điều trị tăng huyết áp, các thuốc chống trầm cảm loại ba vòng, các chất ma túy loại amphetamines hoặc cocaine.
Người đang có các bệnh mạn tính như bệnh tim, bệnh phổi, người béo phì, người không được khỏe hoặc ăn uống không đầy đủ.
Biểu hiện của đột quỵ do nắng nóng
Bệnh cảnh do nắng oi nóng rất đa dạng, biểu hiện từ mức độ nhẹ có thể tự khỏi sau khi nghỉ ngơi (say nắng nóng) đến mức độ nặng, nguy kịch có thể tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề về thần kinh, mặc dù được điều trị tích cực (kiệt sức, đột quỵ do nắng nóng).
Các biểu hiện ban đầu luôn có như vã mồ hôi, đau đầu, khó chịu, mặt đỏ, đỏ da toàn thân, cảm giác nghẹt thở, thở nhanh, nông, có khi đau bụng, nôn mửa, sau đó xuất hiện chóng mặt, hoa mắt, mặt tái nhợt, mạch nhanh, ngất lịm, chuột rút, đái ít, sốt cao có khi lên tới 440C, da và niêm mạc khô, trụy mạch.
Cá biệt có trường hợp tụ máu dưới màng cứng và trong não.Nặng hơn, nạn nhân sẽ có biểu hiện thương tổn thần kinh như li bì, giãy giụa, mê sảng, hôn mê và có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
1. Những thói quen trong ngày nắng nóng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ
Dưới đây là những thói quen trong ngày nắng nóng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Mọi người tuyệt đối chú ý
Tắm ngay khi vừa đi nắng về
Sau khi hoạt động ngoài trời cơ thể sẽ tiết nhiều mồ hôi gây khó chịu, chúng ta thường có thói quen đi tắm ngay sau khi từ bên ngoài trở về nhà, đây là một thói quen xấu mà nhiều người hay mắc phải.
Việc tắm ngay khi ở ngoài nắng về sẽ khiến nhiệt độ cơ thể giảm xuống đột ngột, lỗ chân lông và vi mạch dưới da co lại, từ đó làm cản trở quá trình tuần hoàn máu, dẫn đến hiện tượng cảm lạnh.
Tương tự, sau khi tập thể thao cũng không nên tắm nước lạnh ngay, các mao mạch đang giãn nở để tỏa nhiệt, cơ thể gặp nước lạnh, mạch máu bên ngoài tự động co lại, làm cho huyết áp tăng lên, dẫn đến nguy cơ đột quỵ.
Để quạt hoặc điều hòa thổi thẳng vào người
Nhiệt độ tăng vào ngày hè khiến cơ thể cảm thấy nóng bức, lúc này sự hỗ trợ của quạt máy hay điều hòa là điều mà nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, nhiều người trong chúng ta lại có thói quen ngồi trực tiếp dưới điều hòa hay quạt máy để làm mát nhanh chóng. Theo bác sĩ đây là một thói quen không tốt, bởi lúc này cơ thể tiết ra mồ hôi nhiều khiến các mạch máu dưới da bị giãn nở để tỏa nhiệt. Nếu để những luồng gió lớn thổi trực tiếp vào người thì mồ hôi sẽ càng bốc hơi mạnh, từ đó làm nhiệt độ ngoài da giảm và các mạch máu bị co lại đột ngột trong khi nhiệt độ bên trong cơ thể lại chưa ổn định.
Chính điều này là nguyên nhân gây ra sự mất cân bằng nhiệt độ giữa môi trường trong và ngoài. Hậu quả là sau khi đứng dậy, bạn sẽ rất dễ gặp phải tình trạng hoa mắt, chóng mặt hay đột quỵ ngay tại chỗ.
Để nhiệt độ điều hòa quá thấp
Khi ở phòng điều hòa, nhiệt độ không đủ cao để mồ hôi bốc hơi, do đó mồ hôi dễ thấm ngược lại và gây cảm lạnh. Mạch máu có thể bị co đột ngột dẫn đến tình trạng tăng huyết áp và nguy cơ đột quỵ.
Uống nước đá quá lạnh ngay sau đi nắng
Uống một ly nước đá lạnh hay ăn một chiếc kem khi đi từ bên ngoài trời nắng về có thể giúp bạn giải nhiệt ngay tức khắc, nhưng sau đó lại làm thân nhiệt của bạn thay đổi và dễ dẫn đến tình trạng sốc nhiệt, đột quỵ.
Ít uống nước
Mất nước là nguyên nhân hàng đầu gây ra đột quỵ khi trời nắng nóng, đặc biệt với người lớn tuổi. Chúng ta nên uống đủ nước mỗi ngày, nếu hoạt động ngoài trời, chơi thể thao, làm việc dưới ánh nắng, bạn cần uống nhiều nước hơn để bù vào phần nhiệt đã mất.
Hoạt động thể chất quá mức
Làm việc hoặc hoạt động thể chất quá mức cũng là thói quen dễ dẫn tới đột quỵ khi trời nắng. Bởi những hoạt động này đều khiến cơ thể mất nước, dễ say nắng. Đặc biệt với người bệnh mắc các bệnh lý dẫn đến nhồi máu não hoặc vỡ mạch máu não, nguy cơ bị đột quỵ lại càng cao.
2. Phòng ngừa đột quỵ do nắng nóng
TS BSCKII Nguyễn Kim Sơn đang tư vấn cho người bệnh
Hạn chế ra đường vào lúc nắng gắt (10h – 16h), nhất là người lớn tuổi. Khi dùng điều hòa, nhiệt độ trong phòng và bên ngoài chênh lệch không quá 7 độ C. Che chắn, chống nắng cẩn thận khi đi ngoài trời.
Uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể mỗi ngày (1,5 – 2 lít/ngày đối với người bình thường và 2,7 – 3,7 lít/ngày đối với nam giới hoặc người hoạt động thể chất thường xuyên)
Hạn chế tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc tập luyện quá sức. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe, đặc biệt là các dấu hiệu nhận biết đột quỵ, bạn cần đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời.
Nếu cần tư vấn thêm hoặc đặt lịch thăm khám bạn có thể gọi tới tổng đài 1900 2838 hoặc 0965 98 37 73 để được hỗ trợ tư vấn hoàn toàn miễn phí.
Tiếng Việt 
English
20/05/2025 15:24
