Táo bón là bệnh về đường tiêu hóa thường gặp ở trẻ em, thống kê cho thấy có ít nhất khoảng 30% trẻ bị táo bón cần được quan tâm. Nguyên nhân có thể do chính cách cha mẹ chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ chưa khoa học. Không chỉ chế độ dinh dưỡng mà tâm lý cũng là yếu tố dẫn đến táo bón ở trẻ nhỏ. Vậy phải làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài? Trước hết cần biết được nguyên nhân dẫn đến tình trạng này mới có thể cải thiện xử lý triệt để.
1. Táo bón là gì?
Táo bón là tình trạng đi tiêu không thường xuyên (<3 lần/ tuần) hoặc đi tiêu đau, khó khăn, có thể gây cảm giác khó chịu, căng thẳng cho trẻ em và gia đình. Vì vậy điều quan trọng là cần nhận biết sớm để ngăn chặn tình trạng táo bón ở trẻ em kéo dài (mãn tính)
Theo tiêu chuẩn của NICE 2010, chẩn đoán của táo bón ở trẻ em được xác định nếu có ≥ 2 tiêu chí sau được thoả:
• Có <3 lần đi tiêu trọn vẹn trong tuần
• Phân to và cứng, phân dê, hoặc phân rất to, không thường xuyên, muốn làm nghẹt bồn cầu.
• Cảm giác khó chịu, căng thẳng khi đi ngoài.
• Phân cứng gây nứt rách và chảy máu hậu môn.
• Rặn nhiều, hành vi nín giữ phân.
• Đã có tiền sử táo bón trước đây.
• Tiền căn hoặc hiện tại có tình trạng nứt hậu môn, tiền căn đau khi đi ngoài và chảy máu do phân cứng
2. Không được chủ quan với tình trạng táo bón ở trẻ
Táo bón là tình trạng không thường gặp ở trẻ. Tuy nhiên, nếu táo bón không được điều trị kịp thời, đúng cách có thể gây ra những hệ lụy cho sức khỏe của trẻ. Cụ thể:
Táo bón ở trẻ kéo dài gây đại tiện ra máu
Nứt kẽ hậu môn là một biến chứng táo bón ở trẻ
Táo bón ở trẻ gây đau đớn khi đi đại tiện
Táo bón ở trẻ gây đau bụng vùng dưới rốn
Trĩ nội, trĩ ngoại là những biến chứng táo bón ở trẻ
Ngoài ra, táo bón ở trẻ gây ra các tình trạng biếng ăn, chậm tăng cân, quấy khóc kéo dài, suy dinh dưỡng, tắc ruột, nhiễm trùng đường ruột…
Táo bón kéo dài có thể gây tắc ruột. Ảnh minh họa3. Phải làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài?
Trẻ bị táo bón cần được điều trị càng sớm càng tốt, hầu hết tình trạng sẽ cải thiện dần dần nếu cha mẹ cùng trẻ thực hiện tốt những điều sau:
3.1. Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ cần đảm bảo:
• Cân đối các thành phần dinh dưỡng, trong đó chú ý bổ sung đủ chất xơ, dầu ăn để hỗ trợ tiêu hóa,…
• Hạn chế dung nạp quá nhiều tinh bột, cơm gạo trắng hay chuối, thay vào đó nên cho trẻ ăn yến mạch, gạo nguyên cám, ngũ cốc,…
• Hạn chế cho trẻ uống nhiều nước ngọt, thức ăn có nhiều chất béo.
• Đảm bảo trẻ uống đủ nước mỗi ngày, có thể thay thế bằng các loại nước sinh tố hoa quả để trẻ thích uống hơn cũng như bổ sung thêm Vitamin và chất xơ.
Cung cấp đủ chất xơ phòng ngừa táo bón3.2. Dùng thuốc làm mềm phân theo hướng dẫn của bác sĩ
Khi bị táo bón, trẻ đi đại tiện rất khó khăn và thường bị đau, thậm chí chảy máu, vì thế có thể trẻ sẽ cần dùng thuốc làm mềm phân, tăng cường nhu động ruột để cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, để sử dụng thuốc phù hợp và có hiệu quả thì cần theo chỉ dẫn của bác sĩ được kê phù hợp với mức độ táo bón của trẻ.
3.3. Điều chỉnh hành vi và tâm lý cho trẻ
Để ngăn ngừa tình trạng táo bón tiếp tục xảy ra thì ngoài chế độ dinh dưỡng và dùng thuốc, điều chỉnh hành vi và tâm lý cho trẻ cũng rất quan trọng. Dưới đây là những thói quen cha mẹ cần tập cho trẻ:
• Hướng dẫn trẻ ngồi đúng tư thế khi đi đại tiện, không nghịch điện thoại hoặc đọc truyện khi đi.
• Khuyến khích trẻ nên đi đại tiện ngay khi muốn, tốt nhất là tạo thói quen cho trẻ vào buổi sáng mỗi ngày, tránh trẻ lười nhịn đi.
• Cha mẹ nên quan tâm, giải thích và động viên trẻ khi gặp phải tình trạng táo bón, tránh tâm lý lo sợ, căng thẳng sẽ khiến táo bón nghiêm trọng hơn.
• Tập thói quen trẻ uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và trái cây thay vì các loại thức ăn nhanh ít chất xơ.
Nếu trẻ bị táo bón kéo dài, điều quan trọng nhất là bố mẹ cần thảo luận với bác sĩ để xác định nguyên nhân và lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Bác sĩ có thể chỉ dẫn các biện pháp như điều chỉnh chế độ ăn, tăng cường hoạt động thể chất và sử dụng các loại thuốc được kê đơn dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của trẻ.
Trẻ nhỏ bị táo bón kéo dài mà chưa rõ nguyên nhân cha mẹ có thể đưa con đến thăm khám tại Chuyên khoa Nhi – Bệnh viện An Việt.
——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 1900 28 38 – 0965 98 37 73
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet