Viêm họng cấp là một trong những bệnh lý đường hô hấp trên rất thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt khi thời tiết giao mùa hoặc khi sức đề kháng suy giảm. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh vẫn còn băn khoăn về việc khi nào cần sử dụng kháng sinh để điều trị. Lạm dụng thuốc kháng sinh không những không giúp trẻ nhanh khỏi bệnh mà còn có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng viêm họng cấp ở trẻ và dấu hiệu cần dùng kháng sinh để điều trị đúng cách.
1. Viêm họng cấp ở trẻ là gì?
Viêm họng cấp là tình trạng niêm mạc họng bị viêm nhiễm đột ngột, thường kéo dài trong vài ngày đến một tuần. Trẻ bị viêm họng cấp có thể kèm theo các triệu chứng như sốt, đau rát cổ họng, ho, sổ mũi hoặc khó nuốt.
Đây là một bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị tác động bởi virus, vi khuẩn từ môi trường xung quanh.
2. Nguyên nhân gây viêm họng cấp ở trẻ
Có nhiều yếu tố có thể gây ra viêm họng cấp, trong đó phổ biến nhất là:
• Do virus: Khoảng 70 – 80% các trường hợp viêm họng ở trẻ là do virus (như adenovirus, rhinovirus, virus cúm). Đây là nguyên nhân thường gặp nhất và không cần dùng kháng sinh.
• Do vi khuẩn: Một số ít trường hợp viêm họng cấp do vi khuẩn, điển hình là Streptococcus pyogenes (liên cầu khuẩn nhóm A). Khi đó, trẻ có thể cần sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng.
• Yếu tố thuận lợi: Thời tiết lạnh, môi trường ô nhiễm, trẻ tiếp xúc khói thuốc lá, chế độ dinh dưỡng kém, ngủ không đủ giấc,… cũng làm tăng nguy cơ viêm họng.
Viêm họng cấp ở trẻ em do virus cúm gây ra3. Triệu chứng viêm họng cấp ở trẻ
Các dấu hiệu thường gặp của viêm họng cấp gồm:
• Sốt (có thể sốt nhẹ hoặc cao trên 38,5°C).
• Đau rát họng, trẻ thường kêu đau khi nuốt.
• Ho khan hoặc ho có đờm.
• Sổ mũi, hắt hơi, nghẹt mũi (thường gặp trong viêm họng do virus).
• Hạch cổ có thể sưng đau.
• Toàn thân mệt mỏi, quấy khóc, bỏ bú hoặc chán ăn.
Trong trường hợp viêm họng do vi khuẩn, trẻ thường có sốt cao đột ngột, đau họng nhiều, amidan sưng to, có mủ trắng, hạch dưới hàm sưng đau rõ rệt.
Trẻ có thể ho khan hoặc ho có đờm. Ảnh minh họa4. Khi nào cần dùng kháng sinh cho trẻ bị viêm họng cấp?
Nhiều cha mẹ có thói quen tự ý cho trẻ uống kháng sinh khi bị viêm họng, nhưng thực tế, chỉ một số trường hợp nhất định mới cần dùng.
Trẻ cần được chỉ định dùng kháng sinh khi:
• Bác sĩ xác định nguyên nhân là vi khuẩn, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A.
• Trẻ có các triệu chứng gợi ý nhiễm khuẩn: sốt cao ≥ 38,5°C, không kèm ho – sổ mũi, amidan sưng đỏ nhiều hoặc có mủ, hạch cổ sưng đau, đau họng dữ dội.
• Kết quả xét nghiệm nhanh liên cầu khuẩn hoặc cấy dịch họng dương tính.
👉 Lưu ý: Chỉ bác sĩ mới có đủ chuyên môn để chẩn đoán và chỉ định kháng sinh phù hợp. Việc tự ý mua và cho trẻ dùng kháng sinh có thể dẫn đến kháng thuốc, rối loạn tiêu hóa, tổn hại gan – thận.
5. Trường hợp không cần dùng kháng sinh
Hầu hết viêm họng cấp ở trẻ là do virus nên chỉ cần điều trị triệu chứng và chăm sóc tại nhà.
Các dấu hiệu gợi ý không cần dùng kháng sinh:
• Trẻ bị ho, sổ mũi, khàn tiếng, chảy nước mắt.
• Sốt nhẹ hoặc không sốt.
• Bệnh tiến triển trong vài ngày rồi dần thuyên giảm.
Trong các trường hợp này, cha mẹ chỉ cần giúp trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước, súc miệng bằng nước muối loãng, dùng thuốc hạ sốt – giảm đau (theo hướng dẫn của bác sĩ).
6. Cách chăm sóc trẻ bị viêm họng cấp
Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, phụ huynh có thể hỗ trợ trẻ hồi phục nhanh hơn bằng cách:
• Cho trẻ uống đủ nước: nước ấm, nước hoa quả loãng giúp làm dịu cổ họng.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, giàu vitamin và khoáng chất.
• Giữ vệ sinh răng miệng và môi trường sống: súc miệng bằng nước muối sinh lý, hạn chế khói bụi, khói thuốc.
• Nghỉ ngơi hợp lý: giúp tăng sức đề kháng, phục hồi nhanh hơn.
• Theo dõi sát triệu chứng: nếu trẻ sốt cao không hạ, khó thở, quấy khóc nhiều, cần đưa đi khám ngay.
7. Phòng ngừa viêm họng cấp ở trẻ
Để giảm nguy cơ tái phát viêm họng, cha mẹ nên:
• Tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng chế độ dinh dưỡng cân đối.
• Giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi.
• Rửa tay thường xuyên, hạn chế cho trẻ tiếp xúc người đang mắc bệnh hô hấp.
• Dọn dẹp, khử khuẩn đồ chơi và môi trường sống sạch sẽ.
• Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin cho trẻ theo khuyến cáo.
🏥 Viêm họng cấp ở trẻ là bệnh thường gặp và đa phần do virus gây ra, không cần dùng kháng sinh. Chỉ khi xác định do vi khuẩn, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A, trẻ mới được chỉ định điều trị bằng kháng sinh.
🏥 Cha mẹ không nên tự ý mua thuốc cho trẻ mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và hướng dẫn cụ thể. Việc điều trị đúng, kịp thời và chăm sóc tốt tại nhà sẽ giúp trẻ nhanh hồi phục, đồng thời phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
👉 Nếu cần tư vấn cụ thể hơn về bệnh lý này, cha mẹ hãy gọi đến số tổng đài: 1900 2838 hoặc số hotline: 0967 33 96 33 để được tư vấn phù hợp với từng trường hợp nhé!
——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Số 1E Trường Chinh, Phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 28 38 – 0967 33 96 33
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
30/11/2025 23:08
