Chào ba/mẹ,
Những dấu hiệu ba/mẹ mô tả bé 3 tuổi ngủ ngáy to, hay thở bằng miệng, ban ngày mệt mỏi, chậm tăng trưởng rất gợi ý bất thường đường thở trên. Nguyên nhân thường gặp nhất ở lứa tuổi này là phì đại VA (adenoid/“amidan vòm mũi họng”). VA nằm sau mũi, nếu to sẽ gây tắc nghẽn mũi, bé phải há miệng để thở, ngủ ngáy và có thể dẫn đến rối loạn thở khi ngủ (ngưng thở khi ngủ). Tuy nhiên, để khẳng định chẩn đoán cần bác sĩ thăm khám.
1. Vì sao phì đại VA gây ra các triệu chứng trên?
Tắc mũi mạn tính: VA to che lấp cửa mũi sau, khiến không khí khó đi qua mũi, bé chuyển sang thở bằng miệng, nói giọng mũi kín, ngủ há miệng và ngáy.
Gián đoạn giấc ngủ: Khi ngủ, mô VA càng “xẹp” vào đường thở, gây thở rít, ngưng thở ngắn. Ngủ không sâu khiến bé mệt mỏi, kém tập trung, cáu gắt ban ngày.
Ảnh hưởng phát triển: Thiếu oxy thoáng qua và rối loạn tiết hormone tăng trưởng khi ngủ có thể làm chậm tăng chiều cao/cân nặng. Thở miệng kéo dài cũng có thể dẫn tới hẹp hàm trên, mặt dài, răng khấp khểnh nếu không can thiệp sớm.
Tác động tai – mũi – họng: VA nằm gần loa vòi tai nên dễ gây dịch tai giữa, nghe kém, chậm nói; đồng thời tăng nguy cơ viêm mũi xoang tái diễn.
2. Cần phân biệt với bệnh gì?
Không phải mọi trường hợp ngáy đều do VA. Những nguyên nhân khác gồm: amidan khẩu cái to, viêm mũi dị ứng (cuốn mũi phù nề), viêm xoang, trào ngược, bất thường cấu trúc mũi (lệch vách), hiếm hơn là polyp mũi ở trẻ. Vì vậy, khám chuyên khoa Tai Mũi Họng là bước quan trọng.
3. Chẩn đoán như thế nào?
Khám lâm sàng tai–mũi–họng, đánh giá mức độ tắc nghẽn, amidan.
Nội soi mũi – vòm (nhanh, ít khó chịu) để thấy kích thước VA, mức độ che kín cửa mũi sau.
Đánh giá tai giữa (soi tai, nhĩ lượng, đo thính lực) nếu nghi nghe kém.
X-quang vòm đôi khi dùng ở bé không hợp tác nội soi.
Đa ký giấc ngủ (polysomnography) nếu nghi ngưng thở khi ngủ trung bình–nặng (ngáy to hằng đêm, thở ngắt quãng, đổ mồ hôi trộm, ngủ không yên, chậm phát triển).
Điều trị: ưu tiên bậc thang, từ nội khoa đến phẫu thuật
4. Khi nào cần đưa bé đi khám sớm?
Ngáy ≥3 đêm/tuần, thở ngắt quãng/nín thở, lõm ngực khi thở, tím tái, đổ mồ hôi trộm.
Ban ngày rất buồn ngủ, kém tập trung, cáu gắt; biếng ăn, chậm tăng cân/chiều cao.
Nghi nghe kém, nói ngọng, chậm nói; viêm tai mũi họng tái phát.
5. Ba/mẹ có thể làm gì ngay bây giờ?
Ghi nhật ký giấc ngủ 1–2 tuần (mức độ ngáy, số lần tỉnh giấc), quay video 1–2 phút lúc bé ngủ ngáy rõ để bác sĩ đánh giá.
Rửa mũi tối trước khi ngủ, giữ phòng ngủ sạch bụi, tránh khói thuốc, lông thú.
Tập thói quen ngậm miệng – thở bằng mũi ban ngày (bằng trò chơi thổi bóng, ngậm ống hút không khí…), nhưng chỉ thật sự hiệu quả khi nguyên nhân tắc mũi đã được xử trí.
Hẹn khám Tai Mũi Họng nhi để nội soi đánh giá VA và sàng lọc tai giữa; nếu nghi ngưng thở khi ngủ, bác sĩ có thể chỉ định đa ký giấc ngủ.
👉 Với những biểu hiện ba/mẹ nêu, phì đại VA là chẩn đoán rất đáng nghĩ đến, đặc biệt nếu bé ngáy hằng đêm và thở miệng lâu ngày.
👉 Điều trị hiện nay an toàn, hiệu quả, bắt đầu từ nội khoa đúng cách; nạo VA sẽ được cân nhắc khi có tắc nghẽn đáng kể, biến chứng tai–mũi–họng hoặc ảnh hưởng phát triển.
🏥 Bệnh viện An Việt tọa lạc tại 1E Trường Chinh, phường Tương Mai, Hà Nội là bệnh viện Đa khoa tư nhân có chất lượng khám chữa bệnh top đầu thủ đô hiện nay. Bệnh viện An Việt có các thế mạnh đặc biệt trong khám và điều trị các lý về Tai mũi họng.
☎ Ba/mẹ cho bé đi khám sớm để được lên phác đồ phù hợp hay gọi đến số tổng đài : 1900 2838 hoặc hotline: 0967 33 96 33 để được tư vấn và đặt lịch nhé!
——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Số 1E Trường Chinh, Phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 28 38 – 0967 33 96 33
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
