Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi rất thiết thực về bệnh viêm xoang ở trẻ nhỏ – một trong những bệnh lý hô hấp khá phổ biến và dễ gây biến chứng nếu không được điều trị đúng cách.
Sau đây là câu trả lời để bạn tham khảo
1. Viêm xoang ở trẻ nhỏ có khác gì so với người lớn không?
Có sự khác biệt khá rõ rệt về cả triệu chứng, nguyên nhân và tiến trình bệnh lý. Điều này là do cấu trúc xoang ở trẻ em chưa hoàn thiện, hệ miễn dịch còn yếu, cùng với việc trẻ chưa thể mô tả chính xác cảm giác khó chịu của mình như người lớn. Dưới đây là những điểm khác biệt cụ thể:
a. Về giải phẫu:
Trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 6 tuổi, chưa có đầy đủ các xoang như người lớn. Chỉ có xoang sàng (từ sơ sinh) và xoang hàm (phát triển từ 3 tuổi trở đi). Xoang trán và xoang bướm phát triển muộn hơn, từ 6–8 tuổi trở lên mới hình thành rõ.
Chính vì vậy, viêm xoang ở trẻ chủ yếu là viêm xoang sàng và xoang hàm.
b. Triệu chứng viêm xoang ở trẻ nhỏ:
Không điển hình và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác như cảm cúm, viêm mũi họng:
Sốt nhẹ hoặc sốt cao kéo dài trên 3 ngày.
Nghẹt mũi, chảy mũi kéo dài, dịch thường có màu vàng hoặc xanh, đặc.
Trẻ có thể ho nhiều, đặc biệt về đêm do dịch chảy xuống họng.
Khó thở, mệt mỏi, biếng ăn, nôn trớ do dịch ứ đọng.
Hôi miệng, thở khò khè.
Trẻ lớn hơn có thể kêu đau đầu, đau vùng trán hoặc má, nhưng trẻ nhỏ thường khó mô tả nên cha mẹ phải quan sát kỹ.
So với người lớn:
Người lớn thường có cảm giác đau rõ rệt ở vùng trán, má, nặng mặt, nhức đầu – trong khi trẻ nhỏ thì biểu hiện mơ hồ hơn, dễ bị bỏ qua.
Người lớn có thể tự mô tả triệu chứng chi tiết, còn trẻ nhỏ thường khóc, quấy, lười ăn – nên dễ bị nhầm là rối loạn tiêu hóa hay cảm cúm thông thường.
2. Nguyên nhân gây viêm xoang ở trẻ nhỏ:
Nhiễm virus hoặc vi khuẩn sau cảm cúm, viêm mũi.
Cơ địa dị ứng, tiếp xúc với khói bụi, lông thú, thời tiết thay đổi.
Trẻ có amidan hoặc VA phì đại gây bít tắc đường thở, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trong hốc xoang.
Hệ miễn dịch yếu do dinh dưỡng kém hoặc bệnh lý nền.
Vệ sinh mũi họng chưa đúng cách, trẻ chưa biết xì mũi khiến dịch ứ đọng.
3. Điều trị viêm xoang ở trẻ nhỏ như thế nào?
Việc điều trị cần dựa trên nguyên nhân gây bệnh, mức độ viêm và độ tuổi của trẻ. Nguyên tắc là giảm triệu chứng – loại bỏ nguyên nhân – phục hồi chức năng dẫn lưu xoang – tăng cường miễn dịch.
a. Điều trị nội khoa (không phẫu thuật):
Áp dụng với hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp hoặc viêm nhẹ.
• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) ngày 2–3 lần giúp làm sạch dịch mủ, giảm phù nề niêm mạc.
• Thuốc nhỏ mũi co mạch (dùng trong 5–7 ngày, theo chỉ định của bác sĩ) giúp thông mũi, giảm nghẹt.
• Thuốc kháng sinh (chỉ dùng khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn rõ ràng, sốt kéo dài, dịch mũi đặc và có màu).
• Thuốc chống dị ứng, kháng viêm trong trường hợp trẻ có cơ địa dị ứng.
• Sử dụng máy xông mũi – họng bằng nước muối hoặc thuốc theo toa để làm loãng dịch, giảm sung huyết xoang.
• Tăng cường dinh dưỡng, vitamin C, uống nhiều nước, giữ ấm cơ thể cho trẻ.
Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh, corticoid hoặc các thuốc nhỏ mũi kéo dài cho trẻ, vì có thể gây khô niêm mạc, phụ thuộc thuốc, và biến chứng.
b. Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật):
Chỉ định khi:
• Viêm xoang mạn tính tái phát nhiều lần không đáp ứng với điều trị nội khoa.
• Trẻ có VA quá phát, amidan lớn gây tắc nghẽn đường thở.
• Có biến chứng như viêm tai giữa, viêm phế quản, ảnh hưởng thị lực.
Phẫu thuật thường là:
Nạo VA, cắt amidan nếu là nguyên nhân chính gây viêm xoang kéo dài.
Nội soi xoang (hiếm gặp ở trẻ nhỏ, chỉ thực hiện tại bệnh viện lớn khi thật sự cần thiết).
4. Phòng ngừa viêm xoang ở trẻ nhỏ
• Giữ vệ sinh mũi họng hằng ngày, hướng dẫn trẻ xì mũi đúng cách.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, thú nuôi.
• Giữ ấm cổ, mũi, đặc biệt là mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi.
• Tăng cường đề kháng bằng chế độ ăn đủ chất, bổ sung rau xanh, trái cây.
• Cho trẻ đi khám tai mũi họng định kỳ và khi có dấu hiệu bất thường kéo dài (sổ mũi, ho dai dẳng trên 10 ngày…).
👉 Viêm xoang ở trẻ nhỏ khác với người lớn về triệu chứng và diễn tiến, do cấu trúc giải phẫu xoang chưa phát triển hoàn chỉnh. Bệnh có thể gây nhiều khó chịu và biến chứng nếu không điều trị đúng cách. Việc chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách là rất quan trọng.
👉 Nếu bạn nghi ngờ con có biểu hiện viêm xoang, nên đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng của Bệnh viện Đa khoa An Việt để được đánh giá và tư vấn cụ thể.
—————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Số 1E Trường Chinh, Phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 28 38 – 0967 33 96 33
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
