Kháng sinh là “con dao hai lưỡi” – nếu sử dụng đúng cách có thể cứu sống người bệnh, nhưng nếu dùng sai, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, có thể để lại hậu quả nghiêm trọng. Trên thực tế đã có những trường hợp trẻ gặp biến chứng nặng nề do cha mẹ tự ý dùng kháng sinh. Vậy tại sao không nên tùy tiện dùng kháng sinh cho trẻ? Cách xử trí đúng khi con ốm là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Kháng sinh là gì và tại sao cha mẹ thường lạm dụng kháng sinh cho trẻ?
Kháng sinh là thuốc dùng để tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Tuy nhiên, kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng với virus, nguyên nhân chính gây ra phần lớn các bệnh như cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản ở trẻ.
Những lý do cha mẹ tự ý dùng kháng sinh:
Thiếu kiến thức y tế: Nhiều phụ huynh nghĩ rằng cứ sốt hay ho là phải dùng kháng sinh.
Tâm lý nóng vội: Sợ con ốm lâu ảnh hưởng sức khỏe, cha mẹ thường “ra hiệu thuốc hỏi mua” mà không qua khám bệnh.
Dễ dàng mua kháng sinh: Hiện nay, việc mua kháng sinh ở nhiều nhà thuốc khá dễ dàng, không cần đơn kê của bác sĩ.
Theo BSCKII Phạm Mạnh Thân – Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện An Việt: Thực tế đã có những trường hợp trẻ nhập viện trong tình trạng nặng, nhiễm trùng lan rộng hoặc suy gan, suy thận chỉ vì phụ huynh tự ý dùng thuốc kháng sinh kéo dài mà không theo chỉ dẫn chuyên môn.
Cha mẹ không được tùy tiện dùng kháng sinh cho trẻ. Ảnh minh họa2. Những nguy hiểm khi tự ý dùng kháng sinh cho trẻ nhỏ
Việc dùng sai kháng sinh, dùng không đúng liều lượng, hoặc dùng khi không cần thiết có thể gây ra hàng loạt tác hại nghiêm trọng, đặc biệt đối với trẻ nhỏ.
2.1. Gây kháng thuốc
Khi dùng kháng sinh không đúng cách, vi khuẩn có thể dần “lờn thuốc” và phát triển khả năng đề kháng. Lúc này, ngay cả những bệnh thông thường cũng trở nên nguy hiểm vì không còn thuốc điều trị hiệu quả.
2.2. Tác dụng phụ nguy hiểm
Kháng sinh có thể gây dị ứng, nổi mẩn, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, thậm chí là sốc phản vệ – một tình trạng đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.
2.3. Ảnh hưởng hệ miễn dịch
Trẻ em đang trong quá trình hoàn thiện hệ miễn dịch. Việc dùng kháng sinh bừa bãi có thể làm rối loạn vi sinh đường ruột, ảnh hưởng đến khả năng đề kháng tự nhiên của trẻ.
2.4. Tăng nguy cơ mắc bệnh nặng hơn
Có những trường hợp trẻ bị viêm họng do virus nhưng cha mẹ vẫn cho uống kháng sinh, dẫn đến tình trạng vi khuẩn “quen thuốc”, khi thực sự bị viêm phổi hoặc nhiễm trùng nặng thì kháng sinh không còn hiệu quả, khiến điều trị khó khăn hơn nhiều.
3. Lời khuyên từ bác sĩ Nhi khoa
Để phòng tránh những rủi ro từ việc dùng kháng sinh sai cách, BSCKII Phạm Mạnh Thân, Phụ trách khoa Nhi – Bệnh viện An Việt có một số lời khuyên dành cho phụ huynh như sau:
✅ Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định từ bác sĩ
Không tự ý mua kháng sinh khi chưa có chẩn đoán chính xác. Việc bác sĩ kê đơn dựa trên khám lâm sàng, xét nghiệm và đánh giá mức độ nhiễm trùng cụ thể.
✅ Tuân thủ đúng liều, đúng thời gian dùng thuốc
Không tự ý ngưng thuốc khi thấy con đã đỡ. Dùng kháng sinh không đủ liệu trình là nguyên nhân hàng đầu gây kháng thuốc.
✅ Không dùng lại đơn cũ hay thuốc thừa
Mỗi đợt bệnh là một tình trạng khác nhau. Dùng đơn thuốc cũ hay thuốc thừa từ lần trước có thể gây nguy hiểm nếu không phù hợp với bệnh hiện tại.
✅ Tái khám đúng hẹn
Sau khi dùng kháng sinh, cần đưa trẻ tái khám đúng lịch để kiểm tra hiệu quả điều trị và điều chỉnh nếu cần thiết.
Miễn dịch trẻ em bị suy giảm nghiêm trọng khi lạm dụng kháng sinh cho trẻ. Ảnh minh họa4. Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện nếu có các dấu hiệu sau:
Sốt cao kéo dài trên 2 ngày không hạ dù đã dùng hạ sốt.
Trẻ lờ đờ, bỏ ăn, nôn ói, tiêu chảy nhiều lần.
Ho nhiều, thở khò khè, khó thở.
Phát ban, nổi mẩn hoặc có dấu hiệu dị ứng sau khi dùng thuốc.
Chăm sóc con không chỉ là hành động theo bản năng mà cần kiến thức y khoa đúng đắn. Việc trang bị thông tin chính xác giúp cha mẹ xử trí tốt hơn khi con ốm và tránh những sai lầm đáng tiếc.
Hãy là những cha mẹ thông thái, luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ.
Nếu bạn đang lo lắng về tình trạng sức khỏe của con, đừng ngần ngại liên hệ hoặc đến khám tại Khoa Nhi – Bệnh viện An Việt để được tư vấn và điều trị kịp thời.
👉 Hãy gọi đến số Hotline: 1900 28 38 – 0965 98 37 73 để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất
——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 1900 28 38 – 0965 98 37 73
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
16/07/2025 10:30
