Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi rất thiết thực và quan trọng liên quan đến sức khỏe tuyến giáp – một trong những tuyến nội tiết đóng vai trò điều hòa chuyển hóa và ảnh hưởng đến nhiều chức năng sống của cơ thể.
Xin trả lời câu hỏi của bạn như sau:
1. Yếu tố di truyền có vai trò gì trong các bệnh lý tuyến giáp?
Yếu tố di truyền có vai trò nhất định trong việc hình thành một số bệnh lý tuyến giáp, đặc biệt là những bệnh có liên quan đến rối loạn miễn dịch và một số loại ung thư tuyến giáp.
a. Bệnh tuyến giáp do rối loạn miễn dịch (tự miễn)
Hai bệnh lý tuyến giáp tự miễn phổ biến là:
Bệnh Basedow (Graves): gây cường giáp do cơ thể sản sinh ra kháng thể kích thích tuyến giáp hoạt động quá mức.
Viêm tuyến giáp Hashimoto: dẫn đến suy giáp mạn tính.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có tiền sử gia đình (bố mẹ, anh chị em ruột) mắc các bệnh tuyến giáp tự miễn thì nguy cơ mắc bệnh ở thế hệ sau cao hơn 2–5 lần so với người không có tiền sử gia đình.
Một số gene liên quan đến hệ miễn dịch như HLA-DR, CTLA-4, PTPN22 được cho là có liên quan đến cơ chế phát triển các bệnh lý tuyến giáp tự miễn.
b. Ung thư tuyến giáp
Ung thư tuyến giáp có thể xuất hiện do đột biến gene mang tính di truyền, đặc biệt là trong các thể ung thư như:
Ung thư tuyến giáp thể tủy (medullary thyroid carcinoma – MTC): khoảng 25% có liên quan đến hội chứng di truyền (MEN 2A, MEN 2B).
Một số đột biến gene RET, BRAF, RAS cũng được tìm thấy ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp có yếu tố gia đình.
Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp ung thư tuyến giáp xảy ra một cách tự phát, không liên quan đến tiền sử gia đình.
c. Các dạng bướu giáp lành tính
Một số dạng bướu giáp đơn thuần hoặc bướu nhân tuyến giáp lành tính cũng có thể có yếu tố gia đình, nhưng chưa có bằng chứng gene học rõ ràng như với các bệnh lý kể trên.
2. Người có người thân bị bệnh tuyến giáp có nên tầm soát sớm không?
Câu trả lời là: Có. Tầm soát sớm là cần thiết, đặc biệt nếu người thân mắc bệnh tuyến giáp tự miễn hoặc ung thư tuyến giáp.
a. Tại sao cần tầm soát sớm?
Phát hiện sớm rối loạn chức năng tuyến giáp: giúp điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng về tim mạch, chuyển hóa, sinh sản.
Ngăn ngừa ảnh hưởng đến chất lượng sống: đặc biệt ở phụ nữ (chu kỳ kinh nguyệt, mang thai) và trẻ nhỏ (ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ).
Sàng lọc nguy cơ ung thư tuyến giáp: nếu gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp, đặc biệt là thể tủy.
b. Ai nên tầm soát?
Người có người thân trong gia đình bậc 1 (bố, mẹ, anh/chị/em ruột) bị:
Bệnh Basedow
Viêm giáp Hashimoto
Ung thư tuyến giáp
Phụ nữ ở độ tuổi sinh sản, đặc biệt nếu đang có kế hoạch mang thai.
Trẻ em nếu trong gia đình có bệnh nhân mắc hội chứng MEN hoặc ung thư tuyến giáp di truyền.
c. Tầm soát bao gồm những gì?
Khám lâm sàng tuyến giáp: sờ tuyến giáp để phát hiện các bất thường.
Xét nghiệm máu:
TSH (hormone kích thích tuyến giáp)
FT4, FT3 (hormone tuyến giáp)
Kháng thể tuyến giáp: anti-TPO, anti-TG, TRAb nếu nghi ngờ bệnh tự miễn
Siêu âm tuyến giáp: phát hiện bướu giáp, nhân giáp
Xét nghiệm gene (nếu cần): dành cho các trường hợp có yếu tố gia đình ung thư tuyến giáp thể tủy.
3. Lời khuyên từ bác sĩ
Nếu bạn có người thân ruột thịt bị bệnh tuyến giáp, nên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi năm một lần, đặc biệt khi xuất hiện các triệu chứng như: sụt cân bất thường, mệt mỏi, đánh trống ngực, rụng tóc, lạnh/sốt bất thường, khó nuốt hoặc có khối ở cổ.
Phụ nữ mang thai hoặc chuẩn bị mang thai có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp càng cần kiểm tra sớm để tránh ảnh hưởng đến thai nhi.
Việc phát hiện sớm giúp bạn can thiệp kịp thời bằng thuốc, chế độ dinh dưỡng, điều chỉnh nội tiết – từ đó cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.
👉 Như vậy, bạn có thể hiểu: Yếu tố di truyền đóng vai trò nhất định, đặc biệt trong các bệnh lý tuyến giáp tự miễn và một số thể ung thư tuyến giáp. Nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh tuyến giáp, bạn nên tầm soát sớm để phát hiện và điều trị kịp thời. Đây là cách chủ động bảo vệ sức khỏe cho chính bạn và người thân.
👉Nếu bạn cần tư vấn hoặc khám chuyên sâu, đừng ngần ngại đến chuyên khoa Nội tiết – Tuyến giáp Bệnh viện Đa khoa An Việt, nơi có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả nhé!
Chúc bạn nhiều sức khỏe!
——————————-
BỆNH VIỆN ĐA KHOA AN VIỆT
Địa chỉ: 1E Số 1E Trường Chinh, Phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 28 38 – 0967 33 96 33
Website: www.benhvienanviet.com
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvienanviet
Tiếng Việt 
English
